Nicolaas Beets — Dichter in de 19de eeuw

Aan de hand van beelden, smaken en muziek wil ik de 19^deeeuw tot leven wekken. In deze serie komt de 19^deeeuw door middel van tekst tot leven. Met de prachtigste gedichten uit de Nederlandse poezië.

Nicolaas Beets (1814–1903) werd in Haarlem geboren op 13 september 1814 en stierf in Utrecht op 13 maart 1903. Hij was naast dichter ook predikant, hoogleraar en auteur. Waarbij “Camera Obsura” zijn meest bekende werk is. Dit werk brengt hij uit onder zijn pseudoniem Hildebrand. In “Camera Obsura” beschrijft hij het dagelijks leven in Holland.

.

Laat schone verzen glad van effen lippen vloeien, maar gil, noch galm noch kwaak, noch bulder woest en luid.

Nicolaas Beets

.

Tijdens Beets zijn studie aan de Rijksuniversiteit in Leiden laat hij zich inspireren door de Engelse dichter Byron. De gedichten “José” (1834), “Kuser” (1835) en “Guy de Vlaming” (1837) zijn hier voorbeelden van. In 1839 promoveerde Nicolaas Beets tot doctor in de theologie.

Moerbei

Wist u dat de Moerbei werd geplant eind 18de eeuw in Nederland in de hoop dat de zijde rups zich hier zou vestigen. De zijderups eet namelijk alleen de bladeren van de Moerbei. Helaas bleef dit uit in Nederland het klimaat bleek niet geschikt voor de zijderups. De vruchten van de in Nederland groeiende Moerbei zijn overigens wel te eten, alleen heel lastig te bewaren en daarom niet geschikt voor massaconsumptie.

De gedichten van Beets gaan vooral over het vaderland, het gezinsleven en religie. In 1900 schrijft hij het sterk gelovige gedicht “De moerbeitoppen ruischten“, wat gerekend kan worden tot een van zijn bekendste.

.

De moerbeitoppen ruischten

‘De moerbeitoppen ruischten;’
God ging voorbij; Neen, niet voorbij, hij toefde;
Hij wist wat ik behoefde,
En sprak tot mij;

Sprak tot mij in de stille,
De stille nacht;
Gedachten, die mij kwelden,
Vervolgden en onstelden,
Verdreef hij zacht.

Hij liet zijn vrede dalen
Op ziel en zin;
‘k Voelde in zijn’ vaderarmen

Mij koestren en beschermen,
En sluimerde in.

De morgen, die mij wekte
Begroette ik blij.
Ik had zo zacht geslapen,
En Gij, mijn Schild en Wapen,
Waart nog nabij

Lees meer van de serie “Dichter in de 19^de eeuw”. Herman Gorter, Frederik van Eeden, Nicolaas Beets, Willem Kloos, Multatuli, A.C.W. Staring en Jacob van Lennep.

—