Koning Willem III

Via Instagram vroeg ik onder mijn volgers welke leden van het koninklijk-huis uit de 19de eeuw een plaats verdienden op mijn blog. Daar kwam onder andere Koning Willem III naar voren. Hij werd ook wel Koning Gorilla genoemd in de 19de eeuw.

Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk oftewel Willem III werd geboren in Brussel op 19 februari 1817 en stierf in Apeldoorn op 23 november 1890. Van 1849 tot zijn dood in 1890 was Willem III Koning der Nederlanden. Willem III was de zoon van Koning Willem II en Koningin Anna Paulowna. In 1839 trouwde Willem III met zijn volle nicht prinses Sophie van Wurtemberg. Ze kregen drie kinderen, alle drie stierven eerder dan hun vader en volgde de troon niet op. De zoons van Willem III en Sophie waren, Willem (1840–1879), Maurits (1843–1850) en Alexander (1851–1884).

Het eerste huwelijk

Op 18 juni 1839 trouwde Willem III met Sophie. Op 18 juni was het in die tijd Waterloodag om de vrijheid te vieren, de dag die we nu kennen als 5 mei. Sophie was de volle nicht van Willem III. Ze was de dochter van Catharina Paulowna. Catharina was de zus van Anna Paulowna. Sophie en Willem hadden een slecht huwelijk en al na de geboorte van haar eerste zoon wilde Sophie weg bij Willem, dit gebeurde pas nadat ze haar derde zoon had gekregen. Willem zou haar bedreigen en mishandelen. Ook was Willem niet trouw aan Sophie en hield er meerdere vrouwen op na. De kans is daarmee groot dat Willem III veel meer nakomelingen heeft dan bekend is. Op 25 december 1855 scheidden Willem en Sophie van tafel en bed.

—

“Willems voornaamste staatkundige verdienste was de eerste Nederlandse koning te zijn in een land dat door anderen werd bestuurd”

Dik van der Meulen

—

Het tweede huwelijk

Na het overlijden van Sophie in 1877 trouwde Willem III met Emma Waldeck-Pyrmont op 7 januari 1879. Toen Willem III 61 jaar oud was, was Emma net 20 jaar oud. De eerste drie zonen van Willem III waren al overleden dus het was de taak aan Emma om voor nageslacht te zorgen. Op 31 augustus 1880 werd Wilhelmina in Den Haag geboren. Zij zou later Koningin der Nederlanden worden.

Laatste jaren

In oktober 1888 ging de gezondheid van de Koning sterk achteruit. En in februari 1889 was hij niet meer in staat de staatsstukken te ondertekenen. Daarom werd het op 3 april “buiten staat” verklaard en nam de raad van state zijn takenpakket over. Dit werd op 3 mei nog teruggedraaid maar in augustus verslechterde zijn gezondheid weer. De hofarts sprak over een “stille beroerte”. De koning had suikerziekte en een nierziekte. Op de tiende verjaardag van Wilhelmina kreeg Willem opnieuw een beroerte. Op 20 november nam zijn vrouw Emma zijn gezag over. Drie dagen later overleed Willem op 73 jarige leeftijd.

Tijdens de rouwdienst sprak hofprediker Cornelis Eliza van Koetsveld in zijn lijkrede:
“Wel weten wij het allen, hoe opbruisend en hartstochtelijk het karakter was van den Ontslapene, en hoe hij, in alles oprecht, als mens vaak het zelfbedwang miste, dat hem sierde als Koning. Waartoe zou ik het verzwijgen? Ik heb hem nooit gevleid bij zijn leven en denk het niet te doen na zijnen dood.”

Koning Gorilla

Koning Willem III stond bekend om zijn onhebbelijkheden, zo zou hij zijn waargenomen in een opengevallen jas zonder daaronder kleding te dragen. Ook ging hij naakt zwemmen in het meer van Genéve, onder het toeziend oog van bootpassagiers. Moet u zich voorstellen dat dit in deze tijd zou gebeuren. Hij werd voor bovenstaande voor de rechter gedaagd maar beriep zich op zijn onschendbaarheid als Koning. In een anti-monarchistisch schotschrift werd hij door S.E.W. Roorda van Eysinga Koning Gorilla genoemd.

Macht

Zouden de driften en zijn boosaardige en egoïstische karakter de reden zijn geweest dat zijn vader Willem II in november 1848 (4 maanden voordat Willem III de troon besteeg) instemde bij een ingrijpende grondwetsherziening, waarbij de macht van de koning aanzienlijk werd beperkt? Het heeft er in ieder geval voor gezorgd dat Willem III weinig heeft bijgedragen aan de staatkundige inrichting van het Koninkrijk. De biograaf van Willem III schreef: “Willems voornaamste staatkundige verdienste was de eerste Nederlandse koning te zijn in een land dat door anderen werd bestuurd”

—

---

Van welke leden van het koningshuis uit de 19de eeuw zou u meer willen lezen? Louise, Maurits of Amalia? Laat het weten in een reactie.

Meer lezen over het Koningshuis, lees hier het verhaal van Anna Paulowna

—

Bewaren